Dasma Shqiptare

Dasma Tipike Tropojare
Nder ceremonit me karakteristike te kesaj krahine pa dyshim eshte ajo e dsmes dhe si behet ajo. Dasma ne keto ane ka elemente dhe zakone . Karakteristike eshte se ne keto ane dsma behet me tupan e zurla.
Si caktohet dasma ne keto ane?
Zakonisht dasma caktohet disa muaj me pare qe ndryshe ne keto ane eshte e njohur si “Keputja e Penit” ose “Daja e Vades”. Caktimi i dasmes behet nga te dy palet. Pala e djalit shkon te ajo e nuses. Ne keto raste renkon. Shkon i zoti i shtepise i shoqeruar nga vellai, djali etj. Kur keta shkojne vajzat e Opojes zakonisht e kendojne kete keng apo ngjajshem keshtu:
Oj Kumrije lidhe qenin se po vina me ta pre penin.
Ore Hasan ore kopuk a po ja bojsh vajzes ni sofer buke,
Menjeher pas keputjes se penit fillon pregaditja e dasmes e rendesi te posaqshme i kushtohet nga ana e djalit. Nusja ma nuk del mbyllet dhe pregadit qejzin. Kur nusja pregadit qejzin vajzat e kendojne keshtu:
Fryni era madhe dhe na i shkuni theknat
Ori Kumrije hanum po ti presin petkat.
Fryni era madhe e na i shkuni grunet,
Oj Kumrije hanum ki mi hanger krunet...
Kur afrohet dasma atehere ngazhohet i tere farefisi i gjere i cili merr pjes ne pregaditjen e dasmes dhe gjerave ushqimore. Edhe keto gjera zakonisht behen duke bere shaka dhe duke kenduar. Vajzat ne kete rast japin lajmin e dasmes me keto kenge karakteristike:
Qile Hasan aga deren e madhe,
se po vine shoket me pi kafe,
Zjarrmi kall e dera qel,
Byjrum kafe me sheqer,
Hajdni hajdni mire se vini,
Te Hasan aga darsem kini,
Krejt i kena thirr krejt i kena grysh,
Kurkujna qefin sja kena prish,
Krisi pushka ra te rrasa
Hsan aga per hajr darsma.
Zoti i dasmes e hap deren dy jave para marrjes se nuses. Farefisi dhe miqesia keto dite zakonisht i shfrytezojne per keshilla dhe duke luajtur “filxhana” ose “fshehja e kapuqit”.
Pala fituese ne keto loje e kendon keshtu humbsin:
Ky hasani eshte i jemi her e pordhi her e feni,
Sili e Gege o ce prishi lojen keti Hasanit ja dhefsha gojen,
Kater ose pese dite para dasmes caktohet udheheqesi i dasmes. Dasmat ne keto ane behen me shpenzime shume te medha. # dite para dasmes i zoti dasmes dergon GRISHTARET keshtu quhen djemt e ri qe i ftojne miqt ne dasem. Ata kur therrasin veprojne keshtu: „ Kini selom pi Hasanit te vini ne dasem diten e shtune“
Dy dite para dasmes thirren bijat te cilat sjellin peshqeshe dhe dhurata per darsem. Ato priten keshtu:
Na ra dilli vija vija
Per Hasanin po mledhen bijat,
Na ra dilli te dollapi
Ori halla e modhe a po bahesh gati,
Nje dite para dergimit te rrobave te nuses vajzat zene kulaqin e nuses e dhendrrit e brenda ati kulaqi fusin shkopinj e para ne menyre qe pastaj te pjeket ne hi. Gjate kesaj ngjarje kendohen edhe kenget:
Gu e gu po bon gugaqi
Sonte Hasonit po ja zome kulaqin,
Nje dite para fillimit te dasmes skatesisht diten e premte pala e dhendrrit ja dergon nuses rrobat me arka e valigje te ndryshme te shoqeruar nga disa burra ku patjeter ketu duhet te jete daja. Edhe nusja njesoj kthen keso peshqeshe per dhendrrin dhe familjen. Ne kete rast kur nisen pala e djalit vajzat kendojne:
Na ka ra dilli i Shullanit
Po ja qojna petkat Kumrije honmit,
Oj kumrije fshihu pas dere
Aga baba a mun erdhe,
A mun erdhe a mun dole
Dil e rrokja kalin per dore,
Oj kumrije e holl si moni
A te ra tamon mitoni,
Oj Kumrije e holl si plepi
A te ra taman jeleki,
Vajza qe shkon nuse naten e fundit i mbledh shoqet e saj dhe ju shtron darke. Ketu ato ja vejne kanen prandaj kjo nate quhet si ”Kanagjegji”. Vajzat shoqet ja kujtojne te kaluaren nuses sa e sa here qajne dhe mallkojne fatin e tyre dhe te saj. Kurse vajzat e pales se dhendrrit gjate kesaj nate zakonisht kendojne kenge te tilla:
Oj Kumrije oj qekmexhe
A i mblodhe shoqet per kanagjegje,
Oj Kumrije kur e vune konen
A e harrove baben e nonen,
Oj kumrije shko kalle llomen
Edhe sonte me nonen,
Edhe sonte je te baba
Neser prama je te Hasan aga...
Dasma fillon ne mengjesin e dites se shtune. Kete dite eshte zakon dhe tradite sillet flamuri kombetar ne dasem qe zakonisht e bart nje nga kusherinjet e afert.
Diten e dyte mirret nusja e Dielle pra. Krushqit nisen pasi te hane dreke. Radhitja e tyre behet nga udheheqesi i dasmes qe eshte caktuar me heret. Deri para vitit 1981 ne krye te kolones printe hoxha por tash prin bajraktari me flamur kombetar. Nusja merret me veture tani perpara eshte marre me qerre, kije ose kuaj. Ne veturen e nuses jane personat e caktuar 3 gra pra halla, kunata dhe motra e dhendrrit dhe nje djal i vogel djali i kerrit.
Kur hyne keto gra ne veture vajzat i kendojne keshtu origjinal:
Kush po hyn ne serrem mrena
Halla Xhyle xhi e jemja,
Kush po hin mrena kerrit
Motra Fahri hanmi i shehrit,
udha mare zonjat e Shkupit
shkoni shihni shpin e kopukut...

PS/ do ta vazhdoje me vone kete teme se u lodha

tem e lezecme naki po pa te ofenduar kete gjuhen tende se marr vesh fare bre njeri

Eugen shkruajti:tem e lezecme naki po pa te ofenduar kete gjuhen tende se marr vesh fare bre njeri

he mo cfaj te kam une se nuk je ti katunar mo une e kam vu ne origjinal po dashe perkthimin shqip-shqip organizo nje darke ne Elbasan vije une pa pertes dhe te perkthej

Naki shkruajti:

Eugen shkruajti:tem e lezecme naki po pa te ofenduar kete gjuhen tende se marr vesh fare bre njeri

he mo cfaj te kam une se nuk je ti katunar mo une e kam vu ne origjinal po dashe perkthimin shqip-shqip organizo nje darke ne Elbasan vije une pa pertes dhe te perkthej

hahahhahhahahahahha

qeshni me fatkeqesin e tjetrit qeshni

ok kur do fillojm


kursin sigurisht